Bilinen en eski kanun metni bir Sümer tabletidir ve "Code of Ur-Nammu " olarak bilinmektedir. Ur-Nammu, Sümer tarihine damgasını vurmuş olan ve Gılgamış gibi 'tanrılaştırılmış' olan bir kraldır. Bu kralın MÖ 2100 civarında hükmetmiş olduğu düşünülmektedir. Ur-Nammu Kanunları, Hammurabi kanunnamesinden yaklaşık 300 yıl önce yazılmıştır.
Aşağıdaki resimden de anlayacağınız üzere Ur-Nammu yasalarını içeren bir tablet İstanbul Arkeoloji Müzesinde yer almaktadır.
SÜMERLERDE İDAM VE TAZMİNAT CEZALARI
"It institutes fines of monetary compensation for bodily damage as opposed to the later lex talionis ('eye for an eye') principle of Babylonian law. However, murder, robbery, adultery and rape were capital offenses."
"Babil hukukunun daha sonraki lex talionis ("göze göz") ilkesine zıt olarak, bedensel zarar için parasal tazminat cezası uygulanırdı. Ancak cinayet , soygun , zina ve tecavüz ölüm cezasına çarptırılan suçlardı."
BAZI YASALAR:
1. Bir adam cinayet işlerse , o adam öldürülmelidir .
2. Bir adam hırsızlık yaparsa öldürülür.
3. Bir adam adam kaçırma yaparsa, hapse atılır ve 15 şekel gümüş öder. ((1 şekel = 8.3 gram veya 0.3 oz)
4. Bir köle , bir köleyle evlenir ve o köle azat edilirse, evden çıkmaz.
5. Bir köle, yerli [yani özgür] bir kişiyle evlenirse, ilk doğan oğlu sahibine teslim etmelidir.
6. Bir erkek başka bir erkeğin hakkını ihlal ederse ve genç bir adamın bakire karısının kızlığını bozarsa, o erkeği öldürürler. (Heredot'un anlattığı rivayetin asılsız olduğu anlaşılıyor. Rivayete göre evlenecek Sümer kızları önce tapınağa gidip ilişkiye giriyorlardı...)
7. Bir adamın karısı başka bir adamın ardından gider ve onunla yatarsa, o kadını öldürürler, ama o erkek serbest bırakılır. (Kadınla erkeğin eşit tutulduğunu söyleyebilir miyiz?)
8.Bir adam zorla ilerler ve başka bir adamın bakire kadın kölesini bozarsa, o adam beş şekel gümüş ödemelidir.
9. Bir adam ilk karısını boşarsa, ona bir mina gümüş öder. (1 mina = 60 şekel)
10. Eğer boşadığı (eski) bir dul ise, (ona) yarım mina gümüş verir.
11. Adam dul kadınla evlilik akdi olmaksızın yatmışsa, gümüş ödemesine gerek yoktur.
13. Bir adam büyücülükle suçlanırsa [ çeviri tartışmalıdır ], o , suyla imtihandan geçmelidir ; masum olduğu kanıtlanırsa, suçlayanın 3 şekel ödemesi gerekir.
14.Bir adam karısını bir erkekle zina yapmakla suçlarsa ve nehir çilesi onun masumiyetini kanıtlarsa, o zaman onu suçlayan adam bir mina gümüşün üçte birini ödemelidir. (Erkekle kadının gerçek anlamda eşit tutulmadığını görüyoruz.)
.
.
.
18. Bir adam başka bir adamın gözünü oyarsa, yarım mina gümüş ağırlığında olacaktır. (bu tarz yasalar yeterince zengin olanlara zulmetme imkanı vermiş olmaz mı?)
19. Bir adam başka bir adamın ayağını keserse, on şekel öder.
20. Bir adam, bir arbede sırasında başka bir adamın uzvunu sopayla ezerse, bir mina gümüş ödeyecektir.
21. Bir kimse bakır bıçakla bir başkasının burnunu keserse, bir mina gümüşün üçte ikisini ödemesi gerekir. (adamın malını çalarsan idam ediliyorsun ama organını kesersen tazminat ödüyorsun!!!)
22. Bir adam başka bir adamın dişini kırarsa, iki şekel gümüş ödeyecektir.
.
.
28.Bir adam tanık olarak ortaya çıkarsa ve yalancı şahit olduğu gösterilirse , on beş şekel gümüş ödemesi gerekir. (ama bu kural zengin olanların yalancı şahit edinmelerini kolaylaştırmaz mı?)
Daha fazlası için bknz.
kaynak: Code of Ur-Nammu - Wikipedia
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder